Otomat sektörüne kadın eli değdi

Uzun yıllar profesyonel olarak çalıştıktan sonra kendi işini kurmaya karar veren Bihter Koçum, otomat sektöründeki boşluğu görerek bu alana yatırım kararı aldı. Türkiye’ye getirdiği akıllı otomatlarla kısa sürede 400 noktaya ulaşan Koçum, 2019 yılında Türkiye genelinde 2 bin otomata ulaşmayı ve cirosunu 40 milyon TL!ye çıkartmayı hedefliyor.

Metro istasyonlarında, üniversitelerde, hastaneler, iş ve eğlence yerlerinde yiyecek ve içecek otomatlarının sayısı hızla artıyor. Üstelik artık sadece yiyecek, sıcak-soğuk içecek değil kağıt mendil, çorap, telefon aksesuarları, şeker gibi farklı ürünleri de bu otomatlarda görmek mümkün. Gelişmiş ülkelerde her alanda hizmet gören bu akıllı makinelerin sayısı son dönemde artsa da hala pazarda ciddi bir açık var. Türkiye’de 43 bin adet otomat olduğu tahmin ediliyor. Almanya’da ise bu rakam 450 bin adet… Bihter Koçum’un girişimcilik hikayesi de pazardaki bu açığı görmesiyle başlıyor.

Üniversiteden mezun olduktan sonra gıda sektöründe çalışan Koçum, 3,5 yıl Amerika’da gıda ithalatı üzerine çalışıyor. Türkiye’ye dönünce Tadım’a giren Koçum, ardından 10 yıl boyunca Kervan Gıda’da pazarlama müdürlüğü yapıyor. Girişimcilik tohumu da aslında bu süreçte düşüyor Koçum’un içine. Kervan Gıda’da çalışırken en büyük sorunun personel istihdamı ve standardının sağlanması olduğunu söyleyen Koçum, “Bunu nasıl düzeltebiliriz diye düşündük. Kervan’da sattığımız yumuşak şekerleri otomata taşımaya karar verdik. Teknik ekip kurduk ve bunu otomata taşıdık. Projenin ortasında teknik aksaklıklarla olduğu için ilerleyemedik. Bu süreçte ben pazardaki ihtiyaçları daha iyi görme fırsatı buldum ve Kervan’dan ayrılarak bu işe yatırıma karar verdim” diyor.

2 bin otomata ulaşacak

Koçum, ilk olarak otomatik portakal sıkma makinelerini Türkiye’ye getiriyor. Dünyada sağlıklı trendinin hızla yaygınlaştığını söyleyen girişimci, “Portakalı sıkar sıkmaz iki saat içinde tüketmemiz gerekiyor. Biz de bu ürünün farklı olabileceğini düşünerek getirdik. Ancak sonra gördük ki sıcak içecek ve atıştırmalık ürün otomatlarında da ciddi bir eksiklik var” diye konuşuyor. Matik Otomat, 2017’nin mart ayında faaliyet geçti. ilk makineler mayıs ayında Mersin Şehir Hastanesi’ne kuruldu, ardından Adana Şehir Hastanesi geldi. Şirket kısa sürede Zorlu Tekstil, Eren Holding gibi şirketlerle müşteri portföyünü artırdı. Bu süreçte 400 makinaya ulaşan Matik Otomat, 2018’de bu rakamı bine, 2019’da ise 2 bine çıkartmayı hedefliyor. Ciroyu kısa sürede üç kat artırdıklarını söyleyen Koçum, 2019’da 40 milyon TL ciro hedeflediklerini belirtiyor.

Matik Otomat’ın en önemli farklarından biri kurumsal hizmet vermesi ve otomatların son teknoloji olması. Özellikle büyük üretim tesislerinde otomatların kullanılması büyük önem taşıyor. Çünkü yapılan araştırmalara göre sanayide yangınların en önemli sebebi çay ocakları. Hem hijyen hem de iş güvenliği açısından avantaj sağlayan şirket, maliyetleri yüzde 40 düşürüyor. Şirketlerde çay ocaklarında pek bilinmeyen bir konu da bardakların yeterince temizlenmemesi nedeniyle hijyen açısından sıkıntı yaratması. Bakterilerin 65 derecede ölmeye başladığını ve 100 derecede öldüğünü söyleyen Koçum, “Islak bardaklarla durdukça bakteri üretiyor. Özellikle kış aylarında bu bakteriler salgına yol açabiliyor. Otomatlar tek kullanımlık bardaklarıyla avantaj sağlıyor” diye konuşuyor. Ayrıca Türkiye’deki otomatların yüzde 95’i bozuk parayla çalışıyor. Matik Otomat’ın ürünlerinde kredi kartı veya şirketlere özel kartlar geçiyor.

Migros’la işbirliği yapacak

Otomatların 750 bardak kapasitesi bulunuyor. Akıllı otomatlar Ingiltere’de geliştirilen bir teknolojiyle her bardağa ayrı çay demliyor, ingilizler’e Türk çayı yapmak üzere makina yaptırdıklarını söyleyen Koçum, “Toz değil yaprak çaydan demliyoruz. Her bardağı şoklama sistemiyle ayrı demliyoruz. Sektörde bir bardak çay 90 saniyede yapılırken biz 30 saniyede veriyoruz. 9 saniyede espresso, 12 saniyede latte yapıyoruz” diyor.

Otomat deyince akla ilk olarak içecek gelse de aslında dünyada çok farklı ürünler için kullanılıyor. Örneğin Matik Otomat, Türkiye’de ilk kez yumuşak şeker otomatı için Migros’lar işbirliği yapmaya hazırlanıyor.

Matik Otomat, tüm otomatların kurulumunu ve işletmesini kendisi yapıyor. Koçum, şimdilik bayilik vermeyi düşünmediklerini söylüyor. Anadolu’dan çok talep gördüklerini söyleyen Koçum, “Şu an İstanbul, Çorlu, Adana, Mersin’deyiz. Adana, Karaman, Manisa gibi üretimin fazla olduğu şehirlerden talep geliyor. Yakın zamanda bu şehirlere de açılmayı planlıyoruz. Bunun için kendi ekibimizi kuruyoruz” diye konuşuyor.

Otomat makineleri aslında markalar için de önemli bir satış noktası… Şube veya satış noktası açmanın imkansız olduğu alanlara otomat ile girme imkanı bulunuyor. Her gün 10 binlerce kişinin ziyaret ettiği lokasyonlarda rekabetin en az olduğu noktalarda bulunma şansı sunuyor. Ayrıca satışını yaptığı yiyecek-içecek markalarına ayrıntılı raporlar da sunabiliyor. Koçum, hangi bölgede daha çok satış yapıldığını, en çok hangi ürünün satıldığını anlık olarak görerek şirketlere raporlayabildiklerini belirtiyor.

İK departmanlarıyla koordineli çalışıyor

Özel alt yapıları sayesinde otomatların hepsindeki satış rakamı, arıza veya ürün eksildiğini bilgisayar üzerinden görmek mümkün oluyor. Koçum, otomatın kurulduğu iş yerine bir portal açarak hangi üründen ne kadar satıldığını görebildiklerini söylüyor. Şirketlerin İK departmanlarıyla koordineli çalıştıklarını söyleyen Koçum, “Bir şirket çalışanlarmm en çok tercih ettiği ürünü görüp ona öncelik verebiliyor. Şirketler özel günlerde çalışanların kartlarına ekstra hediyeler tanımlayabiliyor” diye konuşuyor.

Ayşegül Sakarya Pehlivan