Milyon dolarlık yatırım nasıl bulunur?
Geleneksel girişimci işini büyütüp, çocuğuna bırakmayı hedeflerken, milenyum girişimcisi yedi yıl içinde satıp çıkmak istiyor. İşte, bu nedenle startup’ların yatırım bulma sürecini hızlandırmaları konusu çok önemli…
GELENEKSEL girişimci ile milenyum girişimcisi arasındaki temel farklardan biri iş geliştirme modelleridir. Startup seviyesinden scaleup (büyüme) seviyesine geçerken geleneksel girişimciler müşteri finansmanına yani satışları arttırmaya odaklanırken, milenyum girişimcileri satışları artırmanın yanı sıra melek yatırımcılara veya özel yatırım tonlarına veya aile ofislerine hisse satışı ile şirketlerinin likiditesini artırarak büyümeye odaklanıyorlar.
Esas itibariyle, geleneksel girişimciler kurdukları işi daha fazla satış yaparak ve çocuklarının da bu işi yapmalarını hayal ederek büyütmeye çalışırken, milenyum girişimcileri yeni ortaklar alarak ve işlerini yedi yılı geçmeden tamamen satmayı hayal ederek (exit etmeyi / çıkış yapmayı) büyütmeye çalışıyorlar.
Son iki paragrafta dikkat ettiyseniz bir sürü İngilizce kelime kullandım. Startup, scaleup, milenyum. exit… Maalesef girişimcilik ekosistemimiz bu kelimelerin tam karşılığını üretebilmiş değil. Mecburen kullanmak zorundayım ve bundan çok da mutlu olduğum söylenemez, ancak zorlama Türkçe kelimelerle de mutlu değilim. Takdiri size bırakıyorum diyerek kaldığım yerden devam ediyorum.
KRİTİK YEDİ YIL EŞİĞİ
Aslında geleneksel girişimciyi, sadece ‘girişimci olarak’, milenyum girişimcisini de ‘akıllı girişimci’ olarak da tanımlayabiliriz. Neden mi?..
OECD istatistikleri gösteriyor ki, girişimciler yepyeni bir sektöre girip daha önce yapmadıkları bir işi kurduktan ortalama yedi yıl sonra, o işle ilgili (ne kadar para kazanırlarsa kazansınlar) tam ilgilerini kaybediyorlar. Motivasyonları düşüyor ve’ kendilerini sanki bir çalışanmış gibi hissetmeye başlıyorlar. Bu yüzden ideal exit etme süresi dünyada yedi yıl olarak seyrediyor. Ancak, küresel ekonomik krizin bir sonucu olarak bu süre bugünlerde 10 yıla kadar uzamış durumda.
Geleneksel girişimcilerimizin böyle bir çıkış planı iş modellerinde olmadığı için onların bu tip yedi yıl veya 10 yıl gibi bir çıkış hedefleri de yok. Bu yüzden müşteri satışlarını artırmak veya bankalardan kredi almak dışında büyüme finansmanını sağlayacakları enstrümanlar pek geliştiremiyorlar. Bildiğimiz KOBI veya esnaf adayları olarak yollarına devam etmek onları mutlu ediyor.
Ancak, akıllı girişimciler her şeyin farkındalar. Girişimcilik becerilerini kaybetmelerinin ne kendilerine ne de ulusal ve küresel ekonomiye bir faydası var. Bu yüzden, en kısa zamanda işlerini büyütmek, cxit etmek ve girişimcilik becerilerini tekrar yepyeni işlerde kullanmak istiyorlar. Bu yüzden de ‘akıllı paraya’ ihtiyaçları var. Yani, bankadan veya müşteriye mal veya hizmet satışı sonucu gelen para onların hedeflerine ulaşabilmeleri açısından yeterli değil. Onların, müşteri finansmanı veya banka kredisinden daha fazlasına ihtiyaçları var. Onlar için paranın yanı sıra, know-how, mentorluk ve netvvork de çok önemli.
NASIL BAŞARDIKLARINI ANLATACAKLAR
İşte bu yüzden, geleneksel girişimcilerde olmayan bir departman daha var bu milenyum girişimcilerinin şirket yapılanmalarında. Yatırımcıya sunum yapan bir birim. Bu birim, yatırımcının niteliğine göre bizzat startup’ın kurucusu olabilirken; melek yatırımcılarla ilgilenen ayrı biri, özel yatırım fonları veya VC veya aile yatırım ofisleriyle ilgilenen ayrı biri olabiliyor.
Türkiye’de şimdiye kadar Yemeksepet.com’dan İyzico’ya kadar pek çok startup milyonlarca dolar yatırım bulabildi. Tamamını incelediğinizde, işlerini kurarken geliştirdikleri iş modelinin geleneksel iş modelinden farklı olarak exit’e odaklandığını göreceksiniz.
Şu anda dünya ekonomisinin yüzde 96’sı geleneksel ve küçük işletmelerden oluştuğunu görebilirsiniz. Milyon dolarlık yatırımları iş modeline almış olan mülenyum girişimcilerinin dünya ekonomisindeki yerine ilişkin bir veri ise henüz yok.
18 Şubat 2019’da İstanbul’da düzenlenecek olan Dünya Melek Yatırımcılar Kongresi’ndeki panellerden biri de startup’ların yatırım bulma sürecini nasıl hızlandırabileceklerine odaklanacak. Şimdiye kadar milyon doların üzerinde yatırım almayı başarmış Türk startup’ların kurucuları (Iyzico, Lidyana.com, Vivense, Insider, Foriba, ModaCruz, V-count, Atarlabs, Kolay İK, Meal Box) bu panelde bir araya gelip yatırımcıları nasıl ikna ettiklerini anlatacaklar.
Hepinize iyi haftalar…
BAYBARS ALTUNTAŞ
