Dünyamız ve Çevremiz İçin Parlak İş Fikirleri

Günlük yaşamda pek çok sorunla karşı karşıyayız. Ekonomik zorluklar, salgın hastalıklar, iklim değişiklikleri… Büyük sorunlar, büyük fikirler gerektiriyor. Umudumuz yeni teknolojiler, akıllı bilimler, akıllı çözümler. İngiliz yayın kuruluşu BBC’nin derlediği çözümlerden bazılarına birlikte bakalım….

✓ Daha çok oksijen

Brezilya, dünyanın en geniş yağmur ormanlarına sahip. Bu ormanlardan sadece bu ülke değil, bütün dünya yararlanıyor. Çünkü bu ormanlar, dünyada oksijenin yüzde 20’sini tek başına üretiyor. Fakat bu yeşil örtü tehdit altında. Ağaçların tahrip edilme hızı, geçen yıl yüzde 29 oranında artmış. Artan nüfusla birlikte daha rahat nefes almak istiyorsak bu katliamı hemen önlememiz gerekiyor. Ama nasıl? Burada teknoloji imdadımıza yetişiyor. Google’m haritalama sistemi sayesinde kemirilen alanlar tespit ediliyor. Bu da yerli halkın anında müdahale etmesini sağlıyor. Google, hükümetle değil, yerel halkla işbirliği yapıyor.

✓ Çöp yönetimi

Çöpler, artık işe yaramaz atıklar olarak görülmüyor. Çöplerin toprak altına gömüldüğü dönemler geçti. Onlar artık enerji kaynağı. Çöpü yakmak ya da çıkardığı gazlardan yararlanmak aslında yeni bir yöntem değil. Fakat günümüzde teknolojik yenilikleri kullanarak, çevreyi kirletmeden enerji üretmek cazip hale geldi. İsveç ve Norveç, İngiltere, Avusturya veya İtalya’dan çöp ithal edip yakarak enerji üretiyor. Burada ithal etmenin anlamı farklı. Norveç İngiltere’den çöp alırken üstüne para da alıyor. Böylece hem Norveç çok ucuza enerji üretiyor, hem de İngiltere çöplerinden kurtulmuş oluyor. Dört ton çöp, bir ton akaryakıtın ürettiği enerjiyi üretiyor. Bir de Endonezya örneğine bakalım. Bu ülkede yoksul halk getirdiği dönüştürülebilir çöp karşılığında tıbbi hizmet alıyor. Böylece devlet, yoksullara verdiği tıbbi hizmetin parasını çöpü değerlendirerek  çıkarmış oluyor. Konu çöten açılmışken, Hindistan’ın buluşunu da yabana atmayalım. Hintliler, atık plastiklerden karayolu yapıyor. Hem asfalt gibi pahalı bir petrol türevine para vermiyorlar, hem de atık plastikleri değerlendirip göz önünden yok etmiş oluyorlar.

✓ Yapay zekanın faydaları

Yapay zeka, 1940’larda ilk kez bilim adamlarının uğraş konusu olduğunda kimse ilgi göstermemişti. Çalışmalara, bilim kurgu filmlerine konu olacak fantezi uygulamalar gözüyle bakılmıştı. İnsanlığa olan getirisi için yarım yüzyıldan fazla beklemek gerekti. Artık öyle akıllı makineler yapılıyor ki, bunlar tarlalardaki ekinin hastalıklı olup olmadığını bile ortaya çıkarabiliyor. Böylece ürün hasadında hiçbir fire verilmiyor. Bu da açlıkla mücadelede önemli bir adım demek. Diğer taraftan Amerikalı ve HollandalI bilim adamları, yapay zeka kullanarak insan vücudunu koklayan ve başta kanser olmak üzere diğer ölümcül hastalıkların varlığını ortaya çıkaran robotlar yapma aşamasında. Tıp, kansere kesin bir çare bulamadı ama teknoloji hiç olmazsa erken teşhiste insan patolojisine yardım etmiş olacak.

✓ Süper tarlalar

Çiftçinin, “tohum serp, sula, büyüt, ilaçla, hasadını yap” yöntemi de büyük ölçüde değişmek üzere. Dünyanın pek çok yerinde çiftçi, geleneksel tohumların yabani tohumlarla birlikte ekilmesi halinde ilaçlamaya fazla gerek duymadığını fark etti. Artık haşere ile mücadele, yabani tohumlarla yapılıyor. Hem ürünlerin daha doğal olması sağlanıyor, hem de ilaçlama masrafları büyük ölçüde azalıyor. Ayrıca insan hastalıklarının doğal yollarla tedavisi de bitkilerle sağlanabilecek. Halen 28 bin değişik bitki türü, tıp dünyasının hizmetinde. Çinliler, hastalıkların tedavisinde bu bitkilerin yüzde 87’sini kullanıyor. Öyle ki 2020 yılında sağlık sistemleri, tamamen bitki tedavisi üzerine kurulu olacak.

✓ Yüzde 100 dijital devlet

Küçük bir Baltık cumhuriyeti olan Estonya’da, önünde uzun kuyruklar oluşmuş kalabalık devlet daireleri göremezsiniz. Bunun sebebi, devletin kırtasiye işlerinin tamamen dijital hale getirilmiş olmasıdır. E-Estonya, internet üzerinde tamamen açık bir platform. Resmi bir belge mi almanız gerekiyor, bilgisayarınızın başına geçip bunu birkaç tıkla elde etmeniz birkaç dakika. Verginizi mi yatıracaksınız? Reçete mi hazırlayacaksınız? Üniversiteye mi gideceksiniz? Ya da iş mi kuracaksınız? Hiç sorun değil, her şey internet üzerinden hallediliyor. Üstelik herkesin internet erişimi var. Son derece basit ve güvenli. Hem de bilgisayar korsanlarından tamamen muaf.

✓ Havadarı enerji

Bugün Hollanda’nın neredeyse bütün elektrikli trenleri, rüzgar enerjisiyle çalışıyor. Trenlerin gerek duyduğu enerji, rüzgar türbinlerinden geliyor. 2018’in başında tüm trenler, rüzgar türbinlerine bağlanmış olacak. Bu kadarla da bitmiyor. 2020 yılma kadar trenlerin yüzde 35 oranında daha az enerji tüketmesine çalışılıyor. Üstelik bu uygulamayı planlanandan bir yıl önce bitirmiş olacaklar. Bir türbinin bir saatlik çalışması, bir trenin 190 km yol kat etmesini sağlıyor. Ülkede her gün, beş bin 500 tren seferi yapılıyor ve ortalama 600 bin yolcu taşmıyor. Yeni uygulamada bir taşla üç-dört kuş vurulmuş oluyor. Hem yılda 1.2 milyar kilo-vatsaat elektrik enerjisi tasarruf ediliyor, hem bilet fiyatları düşürülüyor, hem de halkın motorlu araçları bırakıp demiryollarına yönelmesi sağlanıyor. Bu da akaryakıt tüketiminden ve çevre kirliliğinden büyük ölçüde kurtulmak anlamına geliyor.

✓ Sıra dışı yöntemler

insanoğlu, çevre kirliliği ve sürdürülebilirlik konularında akla gelmeyecek yöntemler uygulamaktan çekinmiyor, işte Avrupa Birliği’nin üzerinde çalıştığı bir proje. Kirli havanın kokusunu alan algılayıcılar. Bunlar son derece ucuz, basit, yerleştirilmesi de kolay algılayıcılar. Havanın kalitesinin bozulduğunu anlar anlamaz sinyal verecekler ve tedbir alınmasını sağlayacaklar. Çevre kirliliği derken hep motorlu araçlar ve fabrikalar suçlanır. Gemiler kimsenin aklına gelmez.

Özellikle kargo gemileri, hem yapımı pahalı, hem de çevre kirletici araçlardır. Fakat küresel ekonominin dönmesinde yüzde 70 oranında payları vardır. Yani vazgeçilmezdirler. O halde onları dönüştürülebilir malzemeden yapmak ve çevre dostu haline getirmek gerekir. Avrupa Birliği, bu konuya da el attı. Yakın gelecekte gemiler çelik yerine elyaftan yapılacak.

Alev Rigel