Tübitaktan Sipariş Ar-Ge ve Patent Lisans Çağrısı

YENİ yıla “1501- Sanayi Ar-Ge” ve “1507-KOBİ Ar-Ge Başlangıç” Destek Programları çağrılarıyla başlayan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), son olarak 22 Ocak’ta iki yeni çağrı açtı. Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı’nın (TEYDEB) Yenilik Destek Programı çerçevesinde açtığı çağrılardan ilki “1707-Sipariş Ar-Ge 2021-1”. Müşteri gereksinimlerini karşılayan çözüm önerilerinin KOBl’ler tarafından Ar-Ge yolu ile ticarileşebilir çıktılara dönüştürülmesinin hedeflendiği çağrıya, bir müşteri kuruluş ve en az bir KOBI ölçeğindeki tedarikçi kuruluş birlikte başvurabilecek. Projelerin kabul edilen bütçelerinin toplamı için 75 milyon TL sınırı konulan çağrıda, projelerin bütçesi en fazla 2.5 milyon TL olacak. Çağrılardan İkincisi ise “1702-Patent Lisans-2021-1”. Üniversitelerde, araştırma kurumlarında ve teknoloji geliştirme bölgelerinde geliştirilen patentli teknolojilerin sanayiye aktarılmasını sağlamak için açılan çağrının toplam bütçesi 30 milyon TL; başvuracak projelerin üst sınırı ise 2 milyon TL olacak.

YENİ ÇAĞRILAR AÇILACAK

önümüzdeki aylarda TÜBİTAK, 2021’de katma değeri yüksek ürün veya ürün gruplarına yönelik ürünleşme yol haritalarının ortaya konarak uygulanacağı yeni yapılar için SAYEM 2021 faz 1 çağrısına ve BiGG Programı altında ise iki kez çağrıya çıkmayı planlıyor. Yıl içinde ikinci bir “Sipariş-Ar-Ge” ve “Patent Lisans” çağrıları açılması öngörülüyor. Yılın ilk günlerinde Para Dergisi’ne verdiği röportajda 2021 yol haritasını açıklayan TÜBİTAK Başkam Prof. Dr. Haşan Mandal, 1501-Sanayi Ar-Ge Destek Programı ve 1507-KOBl Ar-GE Başlangıç Destek Programı’nın yılı ikinci çağrılarının üçüncü çeyrekte tekrar açılmış olacağını söylemişti. Milli Teknoloji Hamlesinin Hamle Programı’nda da farklı alanlarda beş çağrıya çıkılmasının planlandığını kaydeden Mandal, bu alanları mobilite, sıhhi ve kimyevi ürünler, dijital dönüşüm, üretimde yapısal dönüşüm ve ayrıca iki sektörlü çağrılar olarak aktarmıştı. TÜBİTAK Uluslararası Lider Araştırmacılar Destek Programı’nm 2021’de açacakları yeni çağrıyla en az 100 üst düzey araştırmacıyı Türkiye’ye getirmeyi planladıklarını dile getiren Mandal, Sanayi Doktora Programı’nın üçüncü çağrısıyla destekleyecekleri yeni doktora öğrencileri de olacağını kaydetmişti. Mandal ayrıca, uluslararası ikili ve çoklu işbirlikleri kapsamında mevcut durumda 2021’de 13 yeni çağrının açılmasını planladıklarını açıklamıştı.

PATENT LİSANS

1702 Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Çağrısı ile yükseköğretim kurumlan, araştırma altyapıları, kamu kurumlan, kamu araştırma merkez ve enstitüleri ve erken aşama teknoloji şirketleri tarafından yürütülen araştırma, geliştirme ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan ve patent ile korunan teknolojilerin lisans-lama veya devir yolu ile Türkiye’de yerleşik sermaye şirketlerine aktarılması hedefleniyor. Çağrıyla sektör ve ölçek ayrımı yapılmadan tüm müşteri kuruluşların, teknoloji sağlayıcı kuruluşların patentlerini lisansla-mak veya devralmak üzere TÜBİTAK’a sundukları projelerin desteklenmesi planlanıyor. Çağrı kapsamında başvurulan projelerin bütçesinin en fazla 2 milyon TL olması öngörülüyor. Çağrı duyurusuna göre, projeler en fazla 60 ay süreyle desteklenecek. Destek oranı üst sınırı büyük ölçekli müşteri kuruluşlar için yüzde 60, KOBl’ler için yüzde 75 olacak. Aynı buluş için farklı ülkelere yapılan başvurular tek patent olarak değerlendirilecek. Çağrıya müşteri kuruluş tanımına uyan sermaye şirketleri ve teknoloji sağlayıcı kuruluş tanımına uyan yükseköğretim kurumlan, araştırma altyapıları, kamu kurumlan, kamu araştırma merkezi/enstitüleri, teknoloji transfer ofisleri veya 4691 sayılı Kanun’a göre teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren sermaye şirketleri proje önerisi sunabilecek. Çağrı kapsamında bir müşteri kuruluş, en az bir teknoloji sağlayıcı kuruluşun ortak başvuruları kabul edilecek. Proje başvuruları PRODÎS üzerinden 15 Mart itibarıyla alınmaya başlayacak, ön kayıt için son tarih 19 Nisan 2021 saat 17.30 olacak.

SİPARİŞE DAYALI AR-GE

“1707 Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme Çağrısı” ile müşteri gereksinimlerini karşılayan çözüm önerileri, KOBl’ler tarafından hızla ürüne dönüşebilecek ve yüksek ticarileşme potansiyeline sahip çıktıları olan Ar-Ge projeleri desteklenecek. Proje çıktısı ürünün müşteri kuruluş ve/veya tedarikçi kuruluş tarafından ticarileştirilmesi beklenecek. Müşteri kuruluş, tedarikçi kuruluşun Ar-Ge maliyetlerine eş finansman desteği sağlayacak. Projelerle sanayi kuruluşları arasında işbirliklerinin artması ve Ar-Ge çıktılarının daha çabuk ticari ürünlere dönüşmesi bekleniyor. Konu ve sektör sınırlaması olmayan çağrıyla, tüm sektörlerden tüm teknoloji alanlarından, ticarileşme potansiyeli yüksek olan Ar-Ge projeleri desteklenebilecek. Proje önerilerinde pazar araştırması ve teknik yapılabilirlik incelemesi de sunulacak. Tedarikçi Kuruluş KOBİ ölçeğinde olacak. Müşteri kuruluş KOBİ ya da büyük ölçekli olabilecek. Şartları sağlayan Türkiye’de yerleşik sermaye şirketleri proje başvurusunda bulunabilecek. Proje bütçesi en fazla 2.5 milyon TL olacak. İki aşamadan oluşan proje süresi toplamda en fazla 36 ay olacak. Müşteri kuruluş, dönemsel olarak gerçekleşen proje giderlerinin yüzde 40’ını tedarikçi kuruluşa ödeyecek. TÜBİTAK giderleri değerlendirdikten sonra “kabul edilen harcama tutarının” yüzde 40’mı tedarikçi kuruluşa hibe olarak verecek. Kalan kısmı tedarikçi kuruluş kendisi karşılayacak. Proje başvuruları PRODÎS üzerinden 22 Şubat itibarıyla alınmaya başlanan çağrı için kuruluş bazlı ön kayıt son tarihi . 12 Nisan 2021 olacak.

Nezih KULEYİN / Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, Serbest Meslek Mensupları ve Yöneticileri Vakfı (TOSYÖV) Başkanı
“KOBİ’lerde Ar-Ge kültürü oluştu”

İç bürokrasileri fazla olan büyük şirketlerin hareket kabiliyetleri az. Hareket kabiliyetleri yüksek , olan KOBİ’lerin ise Ar-Ge eğilimi yüksek. Sipariş Ar-Ge çağrısı önemli işbirliklerine zemin oluşturacaktır. Dünya örneklerinde uydu uzay çalışmaları küçük şirketler üzerinden yürüyor. Ar-Ge çalışmalarını yaparlar, ürünleri üretirler. Sonrasında bu çalışmalar büyük şirket çatısında toplanır. Türkiye’de yüksek teknolojiyi özendiren teşviklerle KOBİ’lerde bir Ar-Ge kültürü oluştu. Teknoparklardaki şirketlerin yüzde 90’u küçük şirket. Ar-Ge faaliyeti yoğun beyin enerjisi harcayan küçük şirketlerden oluşuyor. Sipariş Ar-Ge desteğinin işbirliği kültürünü artırma, Ar-Ge desteklerine ayrılan kamu kaynaklarının verimli kullanılması noktasında katkısı olacak.

Faruk İNALTEKİN / Bilkent CYBERPARK Genel Müdürü
“İş yapma kültürüne katkı sağlayacak”

Patenti alınmış olarak raflarda bekleyen icat dosyalarının maalesef ekonomiye bir katkısı yok. Bu konuda ticarileşmiş ürün sayımız çok az. Bu akademik çalışmaya bakış açısından kaynaklanıyor. Patentli teknolojilerin katma değerli ürünlere dönüşmesi ve ekonomiye kazandırılması çok önemli. Üniversitelerin Türkiye’deki toplam patent portföyü içindeki oranı yüzde 15. Patentli teknolojilere yönelik çağrı teşvik edici olacaktır. Siparişe dayalı Ar-Ge proje çağrısı, sanayi paydaşları arasında ortak iş yapma kültürüne katkı sağlayacak; tedarikçi KOBİ’leri ve müşteri kuruluşu olumlu etkileyecek.

İşbirliği ile projenin büyük şirketlere göre daha esnek bir yapıya sahip, daha hızlı karar ve aksiyon alabilen KOBİ’ler tarafından gerçekleştirilmesi, siparişin hayata geçirilme sürecinin kısalmasına olanak sağlayacak.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA